Na Tjentištu će sutra biti obilježeno 77 godina od Bitke na Sutjesci, dok će u utorak, 16. juna, biti obilježen Dan odbrane Sarajevsko-romanijske regije u odbrambeno-otadžbinskom ratu, u organizaciji Odbora Vlade Republike Srpske za njegovanje tradicija oslobodilačkih ratova.
Ministar rada i boračko-invalidske zaštite Republike Srpske Duško Milunović rekao je da je Bitka na Sutjesci jedna od velikih bitaka, po angažovanim snagama, te je dodao da je cilj Nijemaca bio da se pripreme za eventualno iskrcavanja saveznika sa prostora Sjeverne Afrike na prostor Balkana.
„Zbog toga su angažovali četiri njemačke divizije, tri italijanske te ustaško-domobransku diviziju, kojoj je pridodat i bugarski puk, sa ukupno oko 127.000 vojnika. Angažovano je i osam artiljerijskih pukova i 12 eskadrila aviona sa ukupno 160 aviona. Ogromna sila je imala cilj da neutrališe pokret otpora, Narodnooslobodilačku vojsku i alternativni poret otpora-Jugoslovensku vojsku u otadžbini“, rekao je Milunović na konrefenciji za novinare u Banjaluci.
Milunović, koji je i predsjednik Odbora, podsjetio da se bitka odvijala u neravnopravnim uslovima – od 15. maja do 15. juna 1943. godine, napominjući da je naspram njemačkih jedinica bilo oko 22.000 pripadnika Narodnooslobodilačke vojske /NOV/ Jugoslavije, koja je bila dodatno opterećana sa oko 3.000 ranjenika i oko 1.000 tifusara.
On je podsjetio da iako slabije naoružani, pripadnici NOV Jugoslavije uspjeli su 9. juna da se oslobode iz obruča i da prema Zelengori izvuku Glavni štab.
„U toj borbi poginula su 7.543 borca, od kojih je većina sahranjena u Spomen-kosturnici na Tjentištu“, rekao je Milunović.
Pomoćnik ministra rada i boračko-invalidske zaštite Radomir Graonić rekao je da je, poštujući zaključke Republičkog štaba za vanredne situacije, na obilježavanje 77 godina od Bitke na Sutjesci pozvan ograničen broj lica.
„Program počinje u 11.00 časova polaganjem vijenca i cvijeća na Spomen-obilježje na Tjentištu. Obilježavanju će prisustvovati predstavnici institucija Srpske, opštine Foča i susjednih opština, predstavnici Ambasade Rusije u BiH, SUBNOR-a Srpske i Srbije te nevladinih organizacija proisteklih iz odbrambeno-otadžbinskog rata“, rekao je Graonić.
Govoreći o odbrani Sarajevsko-romanijske regije, Milunović je rekao da je to jedan od najvažnijih datuma o novijoj srpskoj istoriji i istakao da je život za slobodu položilo 4.210 borca Sarajevsko-romanijskog korpusa Vojske Republike Srpske /VRS/.
„Nije bila jedna bitka, to je bila borba tokom cijelog rata da se očuvaju vjekovna srpska ognjišta, da se sačuva čast, obezbijedi nejač i da se dođe do slobode na ovim prostorima“, rekao je on i dodao da je u velikim borbama odbijeno i slomljeno više od 35 neprijateljskih ofanziva.
Milunović je dodao da je omjer snaga na sarajevsko-romanijskom ratištu bio mnogo povoljniji za neprijatelja o čemu govori i podatak da je na samom kraju rata Prvi korpus takozvane Armije BiH imao 87.000 vojnika, a Sarajevsko-romanijski korpus VRS svega 13.500.
„Pored toga, većina brigada na tom području je bila u mnogo nepovoljnijem odnosu kada je riječ o neprijatelju. Tako su se u svojevrsnoj depresiji nalazile Ilidžanska, Igmanska, Ilijaška, Vogošćanska, Koševska, Rajlovačka, te Prva i Druga sarajevska brigada. One su odolijevale tokom cijelog rata svim pokušajima neprijatelja da presiječe i iscjepka srpsku teritoriju na ovom prostoru i sačuvale su svoje teritorije do potpisivanja Dejtonskog sporazuma“, podsjetio je on.
Prema njegovim riječima, posljednja neprijateljska ofanziva bila je organizovana 1995. godine kodnog naziva „Tekbir“ u kojoj je angažovano 46.000 vojnika takozvane Armije BiH, nasuprot Sarajevsko-romanijskom korpusu koji je imao oko 17.500 boraca.
„Muslimanske snage su bile snažno potpomognute snažnom artiljerijom, tenkovskim jedinicama te snagama NATO-a, međutim ostvarile su uspjeh samo na pojedinim dijelovima teritorija koje su srpske snage u kontraofanzivi uspjele da vrate. Prema izvještajima Američke obavještajne agencija /CIA/, u ovoj ofanzivi je poginulo 200 boraca Vojske Srpske, a 600 ih je ranjeno, dok je prema istom izvoru, poginulo oko 1.000 vojnika takozvane Armije BiH i bilo 3.000 ranjenih“, rekao je on.
Milunović je naveo da, iako su srpske jedinice sačuvale teritoriju u Sarajevsko-romanijskoj oblasti, potpisivanjem Dejtonskog sporazuma, Srbi su morali da napuste opštine Ilijaš, Vogošća, Grbavica, Ilidža, Rajlovac i Hadžići.
Graonić je naveo da obilježavanje ovog događaja počinje u 11.00 časova pomenom na Vojničkom groblju „Mali Zejtinlik“ na Sokocu, te polaganjem cvijeća i vijenca, a u 11.45 časova u Manastiru Sveti Georgije na Ravnoj Romaniji biće služen parastos poginulim borcima Sarajevsko-romanijske regije.
On je naglasio da će i ovaj događaj biti obilježen u skladu sa zaključcima Republičkog štaba za vanredne situacije.